احتمالا شما هم افرادی را دیده اید که از برخی چیز های کاملا بدیهی ترس دارند. آب! بله آب یکی از مواردی است که برخی افراد از آن میترسند و حاضر به شنا کردن در آن نیستند. حالا این میتواند چه استخر باشد، چه دریا و … . افرادی که میخواهند شنا کردن را یاد بگیرند طبیعی است که در ابتدا از آب بترسند. اما ترس از آب نوعی ترس غیر طبیعی است، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا عوامل فوبیای آب را از منظر روانشناسی بررسی کنیم و با علایم و درمان ترس از آب آشنا بشیم…
ترس ازآب یا فوبیای آب چیست؟
ترس از آب یا فوبیای آب یک فوبیا نسبتاً رایج است. افرادی که به این ترس مبتلا هستند به صورت بسیار افراطی، شدید و مداوم از آب وحشت دارند. این ترس خیلی شدید است، یعنی اگر فرد مبتلا به این فوبیا حتی به آب فکر کند، اضطراب عجیبی او را فرا می‌گیرد. قرار گرفتن در کنار ساحل، شنیدن صدای شُر شُر آب و قرار گرفتن زیر باران برای این دست از افراد احساسات ناخوشایندی را ایجاد می‌کند. آگاهی از نشانه‌ها و علل فوبیای آب به شما کمک می کند تا برای مقابله با آن بهترین روش‌های درمان را به کار بگیرید.
علایم ترس از آب
- لازم به ذکر است که علائم فوبیای آب برای همه یکسان نیست و ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. بعضی از افراد علائم خفیفی را تجربه می‌کنند در حالی که در برخی دیگر این علائم بسیار شدید است و در آن فرد کنترل خود را از دست می‌دهد.
شایع‌ترین علائم این اختلال اضطراب شدید هنگام نزدیک‌شدن به آب یا فکرکردن به آن هستند و علائم دیگرش عبارت‌اند از:
• حالت تهوع؛
• تعریق شدید؛
• سرگیجه یا غش؛
• رنگ‌پریدگی پوست؛
• افزایش ضربان قلب؛
• احساس وحشت شدید؛
• مشکلات خواب
• لرزیدن به خود یا منقبض‌شدن عضلات.
علل ترس از آب
- علل احتمالی فوبیای آب عبارت‌اند از:
• رویدادهای آسیب‌زا در گذشته: افرادی که در گذشته دچار نوعی آسیب مرتبط با آب شده‌اند، ممکن است به ترس از آب مبتلا شوند. مثلا غرق‌شدن در آب یکی از تجربیاتی است که فرد را از آب می‌ترساند.
• داستان‌های منفی درباره آب: دلیل ابتلا به فوبیای آب در برخی از افراد دیده‌ها و شنیده‌های دوران کودکی آنهاست. شنیدن داستان‌های ترسناک درباره آب و غرق‌شدن انسان یا کشتی یا دیدن فیلم‌های ترسناک درباره حوادث مربوط به آب از علل احتمالی ابتلا به ترس از آب محسوب می‌شوند.
• سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین یا بستگان نزدیک فرد مبتلا به فوبیا یا اختلال اضطرابی باشد، احتمال ابتلای فرد به فوبیای آب افزایش می‌یابد.
• مدل‌سازی: دیدن یا شنیدن صحبت‌های افراد مبتلا به آب‌هراسی ممکن است باعث ابتلای فرد به این فوبیا شود. 
عوارض ترس از آب
آکوفوبیای شدید کیفیت زندگی فرد را کاهش می‌دهد. ممکن است فرد مبتلا تمایلی به حمام‌کردن یا دوش گرفتن نداشته باشد و رعایت‌نکردن نظافت شخصی باعث ابتلا به بیماری یا آسیب‌دیدن عزت‌نفس او شود.
فکر ملاقات با دوستان یا خانواده در ساحل یا استخر نیز ممکن است باعث اضطراب شدید فرد مبتلا به فوبیای آب، گوشه‌گیری و دورشدن از اطرافیان و عزیزانش شود.
برخی از افراد مبتلا به ترس از آب ممکن است دچار حمله پانیک شوند.
درمان ترس از آب
درمان‌های فوبیای آب شامل مواجهه درمانی، درمان شناختی رفتاری، هیپنوتیزم درمانی و داروها هستند. این درمان‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا در زندگی روزمره خود در تماس با آب احساس بهتری داشته باشید. روش‌های مختلفی برای درمان ترس از آب وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
1-روش شناخت درمانی
افراد مبتلا به فوبیا، محرک مربوطه را ترس‌آورتر از آنچه که هست می‌پندارند. در این روش درمانی، درمانگر سعی می‌کند تا تفکر فرد را در مورد آب و واقعیت‌های آن اصلاح کند. این روش درمانی یکی از شناخته شده‌ترین راه‌هایی است که میتواند به افراد کمک کند تا فوبیای خود را برطرف سازند.
2-روش حساسیت زدایی منظم
در این روش درمانگر از فرد می‌خواهد تا لیستی از شرایطی که باعث می‌شود او بترسد و یا دچار اضطراب شود را تهیه کند. در این لیست فرد باید از موقعیتی که کمترین اضطراب را برایش دارد تا بیشتر و دلهره‌آورترین آن را بنویسد. در مرحله بعد درمانگر به فرد کمک می‌کند تا با کمک روش‌های آرام‌سازی و ریلکسیشن، آرام شود. بعد از آنکه درمانگر فرد را آرام کرد از او می‌خواهد بر اساس لیستی که نوشته موقعیت‌ها را تصور کرده و آرامش خود را حفظ کند.
3-روش مواجهه درمانی
در این روش فرد به جای اینکه از ترس‌ها و اضطراب‌هایش فرار کند، با آن مواجه می‌شود. این عمل به فرد کمک می‌کند تا اضطراب‌هایش به موضوعی عادی برای او تبدیل شوند. این راه درمانی به روش حساسیت‌زدایی منظم شباهت زیادی دارد. لازم است این روش‌ها به کمک مختصص و در جلسات مشاوره کنترل استرس انجام شوند. چرا که در بسیاری موارد مواجهه فرد با عامل ترس بسیار آزارنده است و غیر قابل تحمل می‌شود. مشاور به شما کمک می‌کند تا با ترس‌های خود رو به رو شوید و در عین حال روش‌های کنترل علائم و کاهش اضطراب و استرس را به کار ببرید.
چند راهکار ساده برای رفع ترس از آب
گاه ترس‌ها می‌توانند زندگی روزمره و عملکرد فرد را مختل کنند. روش‌های زیر در مورد ترس‌های با شدت کم می‌توانند مفید باشند اما جهت درمان فوبیاهای شدید لازم است از درمان‌های تخصصی‌تر بهره بگیرید.
1- شنا کردن
شنا کردن میتواند به شما کمک کند تا حد زیادی با ترس خود مقابله کنید. با یک همراه خوب در کلاس شنا ثبت نام کنید و در مورد ترس خود با نجات غریق آنجا صحبتی داشته باشید. استخرهای خلوت را انتخاب کنید و حتماً آغاز مقابله با ترستان را از قسمت‌های کم عمق استخر آغاز کنید. به مرور زمان تجربه شنا کردن برایتان شیرین می‌شود و دیگر از آب نمی‌ترسید. فقط فراموش نکنید زیاد از حد خود را تحت فشار قرار ندهید.
2- گوش دادن به موسیقی آب و باران
موسیقی‌های بی کلامی وجود دارند که در آن صدای طبیعت به همراه صدای شُر شُر باران و برخورد آن قطره‌ها بر روی درختان و یا زمین به گوش می‌رسد. شما می‌توانید برای درمان ترس از آب مجموعه‌ای از این موسیقی‌ها را دانلود کرده و روزانه حتی برای یک دقیقه آن‌ها را گوش دهید. خودتان را تحت فشار قرار ندهید، اگر دچار استرس شدید چند نفس عمیق بکشید و تصاویر طبیعت را در ذهن خود تصور کنید.
3-قدم زدن در زیر باران
اگر همیشه از باران فرار می‌کردید، در اولین فرصتی که باران گرفت بیرون بروید. اگر ترستان شدید است می‌توانید پنجره اتاقتان را باز کنید و دست خود را زیر باران بگیرید. در دفعات بعد خودتان از منزل خارج شده و قدم زدن زیر باران را تجربه کنید. فراموش نکنید این مراحل را ناگهانی انجام ندهید. بسته به شدت ترس خود گام به گام پیش بروید.
سخن پایانی
زمانی که ریشه‌های ترس خود را پیدا کنید و نسبت به آن‌ها آگاهی داشته باشید می‌توانید به راحتی با آن‌ها مقابله کنید. افرادی که ترس از آب دارند، با شرکت در جلسات درمانی و کمک گرفتن از تکنیک‌های روانشناس خود می‌توانند با فوبیای آب مقابله کرده و مثل سایرین از قرار گرفتن در کنار ساحل لذت ببرند.
اگر شما هم با این اختلال مواجه هستید لطفا مارا از تجربیات خود آگاه کنید و در بهتر شناختن این اختلال یاری کنید.