همه چیز درباره رشته مهندسی پلیمر:

رشته مهندسی پلیمر یکی از زیرمجموعه های گروه آزمایشی ریاضی – فیزیک است و به نسبت بعضی از مهندسی ها، جوان محسوب می شود، اما به دلیل کاربرد گسترده آن در ابعاد مختلف زندگی بشر، به سرعت رشد کرده و جای خود را در میان صنایع پیدا کرده است. مهندسی پلیمر رشته ای است که دانشجویان را برای تولید انواع محصوالت پلیمری شامل الاستیک، پلاستیک، الاستومر، چسب ها، رزین، و محصوالت دیگری که برای صنایع الزم است، آماده می کند.

درواقع می توان گفت مهندسان پلیمر مواد اولیه بسیاری از صنایع دیگر را فراهم می کنند. برای مثال؛ انواع الیاف برای شیشه های فایبرگالس در کامپوزیت به یاری مهندسان پلیمر ساخته می شود و یا برای تولید تایر ها از الستیک هایی که مهندسان پلیمر تولید کرده اند، بهره می برند. مهندسی پلیمر پایه ی بسیاری از صنایع و حتی پزشکی است و دانشی زیربنایی به شمار می رود و وجود چنین دانشی برای پیشرفت یک کشور ضروری است. هدف از ایجاد رشته مهندسی پلیمر تربیت متخصصانی برای بهره برداری در زمینه تولید مواد پلیمر خام و تبدیل مواد پلیمری به پلاستیک، الاستیک، پلیمرهای تقویت شده مواد اسفنجی، رزین، چسب، الیاف مصنوعی و نظایر این ها است.

این رشته برای چه افرادی مناسب است؟

رشته مهندسی پلیمر مناسب افرادی است که به صنعت عالقه دارند. در اصل میتوان گفت که پلیمر یکی از اجزای جدانشدنی هر صنعتی است. همچنین سمت دیگر این رشته آزمایشگاه است. پس بنابراین شخصی که رشته مهندسی پلیمر را انتخاب میکند باید هم به کار در محیط کارخانه و هم به کار در محیط آزمایشگاهی عالقه داشته باشد. جنبه تحقیقاتی رشته مهندسی پلیمر نیز بسیار گسترده است و باید فردی که وارد این رشته می شود محقق بسیار خوبی باشد. به دلیل میان رشتهای بودن این رشته، افرادی که عالقهمند به مهندسی هستند میتوانند وارد آن شوند. یکی دیگر از مواردی که این زمینه می طلبد صبر بسیار زیاد است، زیرا اکثر پروژههای پلیمری تا رسیدن به درآمد نسبتاً زمانبر هستند. پیشنهاد ویژه این است که اگر قصد ادامه تحصیل در مقطع ارشد یا دکتری را ندارید، به سراغ رشته مهندسی پلیمر نروید.
آنچه که مهندس پلیمر در کار تخصصی خود انجام میدهد به توسعه و ساخت پلیمرهایی همچون نایلون، اپوکسی و پلاستیک ختم میشود. البته مهندسان پلیمر در نقشهای مختلفی با پلیمرها سر و کار دارند که از میان آنها میتوان به طراحی و توسعه پلیمرهای جدید و همچنین، به کارگیری روشهای جدیدتر برای استفاده از سایر پلیمرها اشاره کرد. اگر به رشته مهندسی پلیمر و کار با مواد پلیمری عالقه دارید، این رشته را انتخاب کنید. دانشجویان رشته مهندسی پلیمر باید به بوی مواد شیمیایی حساس نباشند، چراکه در محیط کاری آن ها همواره مواد شیمیایی وجود دارد. همچنین آن ها نباید بیماری کوررنگی داشته باشند، چراکه اگر از سالمت بینایی برخوردار نباشند، در تولید رنگ ها دچار مشکل می شوند.

وظایف مهندس پلیمر در محیط کار چیست؟

طراحی، تولید و تبدیل پلیمرها بر مبنای فناوری نانو، طراحی واحدهای ساخت مواد پلیمری از جمله الاستیک، پلاستیک و کامپوزیت، طراحی واحدها و فرآیندهای ساخت رزین های صنعتی و مهندسی تولید و کنترل کیفی آنها، طراحی فرموالسیون انواع رزینهای صنعتی، کارشناسی تهیه پوششها و نظارت بر اجرای عملیات رنگآمیزی و … از جمله وظایفی است که یک مهندس پلیمر برعهده دارد.

بازار کار رشته پلیمر چگونه است؟

مهندسی پلیمر رشته ی جدیدی است که در ایران زمینه ی شغلی خوبی دارد. در چند سال اخیر با توجه به اهمیت این رشته در صنعت و عدم اشباع آن، برای استخدام شدن و موقعیت شغلی در کارخانهها و … فضا برای این رشته وجود دارد. فارغ التحصیلان گرایش صنایع پلیمر و نانوپلیمر می توانند در صنایع مختلفی از جمله حمل و نقل، صنایع نظامی، پزشکی، کشاورزی و … به فعالیت بپردازند. فارغالتحصیالن گرایش تکنولوژی و علوم رنگ نیز میتوانند در کارخانجات رنگسازی به تولید رنگینههای مصنوعی بپردازند.

بازار کار برای خانمها با آقایان تفاوت دارد؟

در استخدامی های دولتی برای رشته ی پلیمر بیشتر اولویت با آقایان است. فارغ التحصیالان این رشته میتوانند در صنعت یا بخش تحقیقاتی مشغول به فعالیت شوند که با توجه به روحیات خود فعالیت در هر بخش را میتوانند انتخاب کنند.

واحدهای درسی این رشته در دانشگاه چیست؟

دروس اصلی این رشته شامل موازنه انرژي و مواد، عملیات واحد، سینتیك و طرح راكتور، شیمی فیزیک پلیمرها و آزمایشگاه، ترمودینامیك مهندسي، انتقال جرم، خواص پلیمرهای طبیعی، خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها و … است. دروس تخصصی گرایش صنایع رنگ شامل رئولوژی پلیمرها، مهندسی االستومر، مهندسی پالستیک، تکنولوژی کامپوزیتها، تکنولوژی و خواص فیزیکی الیاف و دروس تخصصی گرایش تکنولوژی و علوم رنگ شامل مهندسی رزینهای صنعتی، تکنولوژی تولید رنگ، شیمی و تکنولوژی مواد رنگزا، کنترل رنگ، تکنولوژی جوهرهای چاپ می باشد.

گرایش های رشته پلیمر برای ادامه تحصیل چه هستند؟

فرآورش پلیمرها:

در این گرایش شما با فرایند کردن پلیمرها آشنا خواهید شد. به صورت عمده این گرایش شامل 3 زیرشاخه الاستیک، پلاستیک و کامپوزیت است. پایان نامه افرادی که وارد این گرایش میشوند در مقیاس کاملا صنعتی است.

علوم پایه:

در این گرایش با مبانی علم پلیمر آشنا میشوید. گرایش علوم پایه جنبه صنعتی قویی ندارد، اما از نظر آکادمیک و تحقیقاتی رشته بسیار جذابی است و خواهان زیادی در سرتاسر دانشگاههای دنیا دارد.
بایو پلیمر: این گرایش به پلیمرهای زیستی ربط دارد. پلیمرهایی که به طور گسترده وجود دارند و با ساختارهای زنده در تماس هستند. از جمله استفاده این پلیمرها می توان در داربستها ، زخم پوشها، لنزهای چشمی و کامپوزیتهای دندانی اشاره کرد. فارغ التحصیالن این رشته هم توانایی کار در صنعت و هم توانایی کار تحقیقاتی در آزمایشگاهها را بسته به انتخاب پایاننامهشان دارند.

نانو پلیمر:

افراد انتخاب کننده این رشته هم با نانوذرات سروکار دارند که بسیار زمینه تحقیقاتی جالبی در دانشگاههای دنیا است. ذرات نانو به عنوان افزودنی در پلیمرها خواص بسیار جالبی از خود نشان میدهند و سازمانهای حمایت کننده زیادی در سرتاسر دنیا دارند.

سنتز پلیمر:

مهمترین بخش تشکیل پلیمر، تبدیل کوچک مولکول به بزرگ مولکول یا همان پلیمر است. این کار تخصص افرادی است که در حیطه سنتز پلیمرها تالش می کنند. زمینه کاری اینگونه افراد بیشتر در پتروشیمیهای تولید کننده پلیمر است.

امکان تحصیل در رشته مهندسی پلیمر در داخل ایران چگونه است؟

رشته پلیمر از سال 1358 وارد دانشگاههای ایران شد. از آن زمان تا به امروز، با افزایش آگاهی و رشد پلیمرهای صنعتی در ایران مشتاقان این رشته افزایش پیدا کردهاند. افرادی که تمایل به ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و یا باالتر را دارند، میتوانند برای دانشگاههای زیادی اقدام کنند. تعداد دانشگاههایی که کارشناسی ارشد مهندسی پلیمر را دارند از دانشگاههایی که کارشناسی این رشته را دارند بیشتر است. نکته قابل توجهی که برای ادامه تحصیل در رشته پلیمر باید در نظر گرفت، وجود امکانات آزمایشگاهی کافی در دانشگاه انتخابی است. زیرا در مقاطع باالتر از کارشناسی، کارهای پژوهشی بسیار مهم هستند؛ از این رو، کمبود امکانات باعث ایجاد هزینههای مازاد و سختیهای بیشتر در حین تحصیل خواهد شد. نکته مهم دیگری که برای ادامه تحصیل در این رشته باید در نظر گرفت، این است که به دلیل گستردگی کاربردهای پلیمرها، زمینههای گستردهای برای تعریف پروژههای پایاننامه وجود دارد. دانشجویان قبل از ورود به کارشناسی ارشد، باید زمینه مورد عالقه خود را برای تحقیق پیدا کرده و سپس وارد آن زمینه شوند.

امکان تحصیل در رشته مهندسی پلیمر در خارج از ایران چگونه است؟
رشته پلیمر در سرتاسر دنیا خواهان زیادی دارد. زیرا کاربردهای این رشته در کلیه صنایع الکتریکی، پزشکی، بستهبندی، ساختمانسازی و غیره بسیار گسترده است. در اکثر دانشکدههای شیمی دنیا، از رشته پلیمر به عنوان بهترین رشته تحصیلی در علم شیمی یاد میشود. بنابراین رشته مهندسی پلیمر، رشتهای دارای پتانسیل باال جهت گرفتن پذیرش از دانشگاههای خوب دنیا است. در آخر امروزه صنعت پلیمر نیازمند مهندسهایی است که بتوانند کارهای تجربی آنها را سازماندهی کرده و تولیدات شرکت را به سمت محصوالت بهتر ببرند. الزمه استخدام در این صنعت آگاهی باالی پلیمری توسط درسهای دانشگاهی و مطالعات جنبی است. در مقطع کارشناسی، حدود 50 واحد تخصصی وجود دارد که به پیشرفت فرد در علم پلیمر کمک میکنند. در پلیمر نسبت به زمینههای پاالیشی و پتروشیمی با سرمایه کمتری میتوان کارآفرینی کرد. به طور مثال میتوان شرکتهای دانش بنیان تاسیس کرد و خصوصا در زمینههای بایو و پزشکی فعالیت نمود.