درد و سوزش ناگهانی لب بعد از هربار خندیدن و صحبت کردن، به معنی گرفتار شدن در ورطه خشکی و ترک خوردگی لب است. معضلی رایج و دردناک که اغلب با سوزش و پوسته پوسته شدن نواحی مختلف لب همراه است.این مشکل علت‌های مختلفی دارد و البته کاملاً قابل‌درمان است. پس اگر خشکی شدید لب برای شما تبدیل به یک معضل شده است در این مطلب می‌خوانید که به چه دلیلی پیش می‌آید؟ درمان ترک لب چیست؟ و چه راهکارهایی برای پیشگیری از آن وجود دارد؟
ترک لب چیست؟
ترک لب که در علم پزشکی کیلیت نامیده می‌شود، بر اثر خشکی و برش خوردن پوست لب به وجود می‌آید که علل مختلفی دارد مثل قرارگرفتن در معرض آفتاب یا در هوای خشک و سرد. بعضی‌اوقات کیلیت می‌تواند ناشی از عفونت باشد که با ترک‌خوردگی پوست در گوشه‌های لب مشخص می‌شود که در این صورت بسیار حاد است و باید به پزشک متخصص مراجعه شود.
لب‌ها مانند سایر قسمت‌های پوست دارای غدد چربی نیستند. این بدان معناست که لب‌ها بیشتر مستعد خشک‌شدن و ترک‌خوردن هستند. کمبود رطوبت می‌تواند مشکل را بدتر کند که هم می‌تواند ناشی از آب‌وهوا باشد و هم به‌خاطر عدم مراقبت از خود. افرادی که در مناطقی با آب‌وهوای گرم و خشک یا سرد زندگی می‌کنند اغلب دچار کیلیت می‌شوند. ترک لب فصلی بیشتر در زمستان اتفاق می‌افتد و در افرادی با پوست خشک شایع‌تر است.
علل ترک‌خوردن لب
خشکی و ترک خوردن لب دلایل بسیاری دارد؛ از تاثیر جغرافیا و ژنتیک تا سازوکارهای فیزیولوژیکی بدن. اما همانطور که گفته شد، علت اصلی این عارضه، به ساختار طبیعی پوست لب مربوط می‌شود که فاقد غدد ترشح چربی است و در برابر محرک‌های محیطی، آسیب‌پذیری بیشتری دارند. در نتیجه، مواجه شدن با خشکی لب در اثر قرار گرفتن در معرض محرک‌ها، چندان جای تعجب ندارد. از رایج‌ترین محرک‌های خشکی لب، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آب‌وهوا
خشکی هوا در فصول سرد و مخصوصاً زمستان باعث ترک‌خوردن لب‌ها می‌شود اما قرارگرفتن مکرر در معرض آفتاب تابستان هم می‌تواند این وضعیت را به وجود آورد. معمولاً افرادی که در مناطقی با آب‌وهوای خشک زندگی می‌کنند بیشتر درگیر این مشکل می‌شوند.
لیس زدن مداوم لب
یکی دیگر از دلایل رایج ترک لب‌ها، لیس زدن‌های معمولی است. بزاق زبان می‌تواند رطوبت لب‌ها را موقتاً بیشتر کند؛ اما باعث خشکی بیشتر می‌شود. معمولاً هنگامی که لب‌هایمان خشک می‌شود به‌صورت ناخودآگاه این کار را بیشتر انجام می‌دهیم که همین کار مشکل را بدتر می‌کند.
استفاده از بعضی از داروها
مصرف برخی داروها باعث خشکی و ترک‌خوردگی لب می‌شوند. مانند داروهای شیمی‌درمانی، آنتی‌هیستامین، دیورتیک‌ها (داروهای مدر) و… حساسیت به بعضی از داروها هم می‌تواند این واکنش را به وجود آورد.
کم‌آبی
خشکی لب‌ها می‌تواند بر اثر کم‌آبی بدن باشد. کم‌آبی در هر فصلی پیش می‌آید. پس باید در طول روز حواسمان به نوشیدن آب باشد تا بدنمان را همیشه هیدراته نگه داریم.
استفاده از محصولات نامناسب
برخی از رژها یا بالم لب‌ها هم می‌توانند باعث خشکی پوست لب شوند. در واقع ترکیبات آنها لب را خشک می‌کند یا اینکه فقط با پوست شما سازگار نیست. گاهی وقت‌ها لب به بعضی ترکیبات حساسیت نشان می‌دهد. وقتی محصولی را روی لب خود می‌زنید و احساس سوزش دارید در واقع لب‌های شما به آن حساسیت نشان داده است. در این صورت لب‌ها به‌شدت خشک یا قرمز می‌شود.
آفتاب‌سوختگی
قرارگرفتن طولانی‌مدت زیر نور آفتاب باعث آسیب رساندن به لب‌ها می‌شود. تابش مستقیم نور خورشید باعث خشکی، ترک لب و در بعضی موارد پوسته‌پوسته شدن لب‌ها می‌شود.
کمبود بعضی ویتامین‌ها
کمبود آهن و همچنین کمبود ویتامین ب از جمله مواردی است که باعث خشکی و ترک‌خوردن لب می‌شود. البته محققان ادعا می‌کنند مصرف بیش از حد ویتامین آ هم باعث خشکی لب می‌شود.
برای درمان ترک لب چه کنیم؟
برای درمان ترک لب نیاز به اقدام پیچیده‌ای نیست. کافی است یک سری نکات ساده که در ادامه گفته می‌شود را رعایت کنید. معمولاً هم به یک تا دو هفته زمان نیاز است تا پوست لب ترمیم شود. مگر اینکه کیلیت از نوع حاد و عفونی باشد که نیاز به مراجعه نزد پزشک دارد:
- چندین بار در طول روز از بالم لب یا مرطوب‌کننده‌ای استفاده کنید که خاصیت درمانی داشته باشد و پوست لب را ترمیم کند. پمادهایی که دارای وازلین یا گلیسیرین هستند به‌مراتب از روغن‌ها بهترند.
- در روز به میزان کافی آب بنوشید. فراموش نکنید یکی از دلایل اصلی پوسته‌پوسته شدن لب، کم‌آبی است. نوشیدن آب باعث آبرسانی به بدن و رفع خشکی لب می‌شود.
- لب‌هایتان را لایه‌برداری کنید. می‌توانید از اسکراب‌های مخصوص لب یا اسکراب خانگی که حاوی شکر و جوش‌شیرین است استفاده کنید. اسکراب پوست مرده و پوسته‌های اضافه را از لب جدا می‌کند و اجازه می‌دهد بالم یا پماد به پوست لب نفوذ کند.
- از لیس زدن، گازگرفتن، کندن پوست و مدام زبان زدن به لب خودداری کنید. شاید این کار را به‌صورت غیرارادی انجام دهید؛ اما باعث بدتر شدن آن می‌شود.
- هنگامی که در معرض نور آفتاب هستید از بالم لب‌هایی استفاده کنید که دارای اس پی اف 30 به بالا هستند و مانند کرم ضدآفتاب هر دو ساعت آن را تمدید کنید تا از لب‌های شما در برابر اشعه آفتاب محافظت کند.
- مصرف غذاهای تند و شور را به حداقل برسانید و سعی کنید یک رژیم غذایی سالم که شامل سبزیجات و پروتئین است دنبال کنید تا ویتامین‌های لازم بدنتان تأمین شود.
- تا جایی که ممکن است از کشیدن سیگار خودداری کنید. کشیدن سیگار یکی از عوامل خشکی لب‌هاست. همچنین سیگار در آفت دهان و بیماری‌های لثه هم نقش اساسی دارد.
درمان‌های خانگی ترک لب
اگر به دنبال راهکاری سریع و دردسترس برای بهبود خشکی و ترک خوردگی لب‌هایتان هستید، درمان‌های خانگی گزینه عالی برای شما هستند:
عسل
عسل یکی از معجزات طبیعت است که در درمان بسیاری از زخم‌ها کمک می‌کند. خاصیت ترمیم‌کنندگی عسل باعث درمان ترک لب می‌شود و از آنجایی‌که یک مرطوب‌کننده طبیعی با خواص آنتی‌اکسیدانی است پوست لب را نرم و لطیف می‌کند.
آلوئه‌ورا
ژل آلوئه‌ورا دارای خاصیت ضدالتهابی و حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی است که به بهبود خشکی پوست کمک می‌کند و نواحی آسیب‌دیده را ترمیم می‌کند.
روغن نارگیل
روغن نارگیل جزو روغن‌هایی است که نرمی فوق‌العاده‌ای به پوست می‌دهد و التهابات پوستی را از بین می‌برد. به همین خاطر در رفع ترک‌های لب هم تأثیرگذار است.
آلوئه‌ورا، روغن نارگیل و عسل همگی خواص آنتی‌باکتریال و ضدالتهابی دارند که ضمن پیشگیری از بروز عفونت، لب‌های شما را مرطوب می‌کند و پوست آن را بهبود می‌بخشند.
چه راهکارهایی برای پیشگیری از ترک لب وجود دارد؟
احتمالا شما هم این شعار معروف سلامت را شنیده‌اید که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. خوشبختانه ترک لب نیز، از آن دسته عوارض است که به راحتی می‌توان از وقوع آن پیشگیری کرد. نکاتی که در ادامه آمده راهکارهای ساده ولی موثر است که با رعایت آنها می‌توانید از خشک‌شدن و ترک‌خوردن لب‌ها جلوگیری کنید و شما را از عذاب سوزش ترک لب برای همیشه نجات می‌دهد:
- استفاده از بالم یا مرطوب‌کننده لب قبل از خواب یا به هنگام بیدارشدن
- استفاده از بالم ضدآفتاب لب هنگام خارج‌شدن از خانه
- استفاده از بالم یا مرطوب‌کننده لب به‌صورت مداوم در زمانی که هوا سرد و خشک است
- استفاده از دستگاه بخور برای مرطوب نگه‌داشتن هوا
- تنفس از بینی
- عدم کندن پوست لب
- در روزهای سرد و بادی لب‌های خود را با ماسک بپوشانید
- نوشیدن آب به میزان کافی
در آخر
خشکی لب یک مشکل رایج است که در خیلی از افراد پیش می‌آید. گرچه آزاردهنده است؛ اما جای نگرانی ندارد. پس برای درمان ترک لب مضطرب نباشید. سعی کنید با مراقبت‌های لازم پوست لب‌هایتان را ترمیم کنید و اگر احساس کردید دوره درمانش طولانی شد یا اینکه ترک‌ها زیاد و عمیق هستند؛ حتماً به پزشک مراجعه کنید تا آن را ریشه‌یابی کند.