به بررسی 5 اثر از بهترین و مهمترین کتابهای ترجمه شده به فارسی خواهیم پرداخت تا هنگام خرید رمان در نظر بگیرید. این کتابها بیشتر از جنس ادبیات داستانی و مخاطب آنها عموم قشر کتابخوان است و البته یک چیز مشترک در آنها از دور نمایان است: حکاکی کلمات آنها در ذهن مخاطبان فارسیزبان.
دون کیشوت (سروانتس)
کتاب «دون کیشوت» نوشتهی میگل دو سروانتس است که یکی از مهمترین و معروفترین اثرات ادبی دنیاست که سروانتش آن را در قرن هفدهم آفریده است و بهعنوان حماسهای تراژیک و طنازانه در تاریخ ادبیات شناخته میشود. داستان «دون کیشوت» روایتگر سفرهای دون کیشوت به همراه پیشکار خود و اسبش، «روسینانت» است که دل به سفری ماجراجویانه میسپارند.

این کتاب را محمد قاضی در سالهای ۱۳۳۶ و ۱۳۳۷ ترجمه کرد که در همان سال جایزه بهترین ترجمه سال را برنده شد. محمد قاضی از تواناترین مترجمان معاصر ماست که کتابهای گوناگونی را ترجمه کرده و دون کیشوت یکی از مهمترین آنهاست. از دیگر ترجمههای معروف او، ترجمه کتاب «زوربای یونانی» از «نیکوس کازانتزاکیس» است.
خواجه تاجدار (ژان گور)
این کتاب داستان زندگی آغا محمدخان قاجار از بدو تولد تا مرگ اوست. خواجه تاجدار منسوب به نویسندهای به نام «ژان گور» است اما به باور بسیاری، این کتاب حاصل اندیشهها و داستانپردازیهای مترجم کتاب، ذبیحالله منصوری است. در هر صورت کتاب خواجه تاجدار، کتابی خواندنی است که ما ترجیح دادیم آن را در این فهرست بیاوریم.
جنگ و صلح (تولستوی)
جنگ و صلح اثر بزرگ نویسنده روسی، لئو تولستوی است که در دورههای مختلف بین سالهای 1865 تا 1869 به نوشتن آن مشغول بود. این رمان بزرگترین رمان ادبی و حماسی تاریخ شناخته میشود. داستان «جنگ و صلح» در زمان جنگ ناپلئون با روسیه اتفاق میافتد و زندگی شخصیتهای مختلف در این دوره تاریخی را به تصویر میکشد.

کتاب «جنگ و صلح» به شکل شگفتآوری نگاهی عمیق به زندگی اجتماعی، فلسفی، انسانی و تاریخی ارائه میدهد. تولستوی از طریق شخصیتهای متعددی که دقیق توصیف شدهاند، مسائلی مانند عشق، جنگ، اندیشههای انسانی و معنویت را به چالش میکشد. این اثر یکی از بزرگترین رمانهای جهانی تلقی میشود.
ترجمه این کتابِ دو جلدی را سروش حبیبی به عهده داشته است. وی مترجمی نامآشنا برای ترجمه آثار و کتابهای روسی است. انتشارات نیلوفر این کتاب را سالهاست که مجدد چاپ میکند تا خوانندگان علاقهمند به ادبیات روس، از این کتابِ بزرگ بینصیب نمانند. خالی از لطف نیست که بدانید اخیرا انتشارات نیلوفر این مجموعه را در چهار جلد نیز چاپ میکند.
صد سال تنهایی (مارکز)
صد سال تنهایی نوشته ی نویسنده کلمبیایی، گابریل گارسیا مارکز است که یکی از شاهکارهای ادبیات جهان به شمار میرود. این رمان یکی از نمونههای برجسته از سبک ادبی رئالیسم جاودیی توصیف میشود. داستان در شهر خیالی «ماکوندو» میگذرد که در آن شرح زندگی خانواده «دوئندیا» شش نسل ادامه پیدا میکند.

ابریل گارسیا مارکز در «صد سال تنهایی» از زبانی غنی و شاعرانه استفاده میکند و اتفاقات طولانی و پیچیده را با جادوگری و واقعیتپردازی تلفیق میکند. این رمان به مسائلی چون عشق، طغیان، انسانیت، اندیشههای سیاسی و اجتماعی و نقش تاریخ در تشکیل تجربههای انسانی میپردازد. این کتاب، رمانی بزرگ است که بسیاری را به ستایش مارکز وا داشته است. نمونهای از تحسینها به سال ۱۹۸۲ برمیگردد که جایزه نوبل ادبیات را برای او به ارمغان آورد. «صد سال تنهایی» تأثیر شایان توجهی در ادبیات جهان گذاشته و نماینده محترمی برای ادبیات آمریکای لاتین است.
ابله (داستایفسکی)
وقت آن را رسیده که گُل سرسبد ادبیات روسی را به شما معرفی کنیم. «ابله» نوشتهی فیودور داستایوفسکی، یکی از معروفترین نویسندگان ادبیات روسی و جهان است. این رمان اجتماعی و روانشناختی، درونمایهٔ فلسفی پُررنگی نیز دارد. داستان اصلی با تکیه بر شخصیت اصلی داستان، پرنس میشکین، پیش میرود. پرنس میشکین بهتازگی از سوئیس به روسیه بازگشته و با مشکلات زیادی روبهرو میشود. دیگران او را «ابله» میپندارند اما در واقعیت، شخصیت او بسیار آگاه و مهربان است. رمان «ابله» به بررسی تضادهای انسانی و پیچیدگیهای جامعه اشاره دارد و به موضوعاتی چون عشق، اخلاق، دین و جبران خطاهای انسانی پرداخته و بهعنوان یکی از آثار بزرگ داستایوفسکی شناخته میشود.

این رمان نقش مهمی در تبلور ادبیات روسی و نیز تأثیر عمیقی بر نویسندگان و فیلسوفان بعد از داستایوفسکی داشته است. این کتاب را نیز سروش حبیبی روان و ساده به فارسی برگردانده و کاملا شایسته است که دو بار اسمش را در این فهرست بیاوریم.
بهترین کتابهای ترجمه شده به فارسی فقط همین 5 تا هستند؟
کتابهای ترجمه شده، پُلی به فرهنگ و دانش سایر ملتهاست. در این نوشته، تنها5 اثر از بهترین کتابهای ترجمه شده به فارسی را انتخاب و معرفی کردیم. اما هنوز تعداد بسیاری از کتابهای ترجمهشده به زبان فارسی وجود دارند که هر کدام در جای خود اهمیت داشته و دارند و ما را با دنیای متنوعی از اندیشهها آشنا کرده و میکنند.
ما امیدواریم که این بررسی اولیه از این کتابها به شما کمک کند تا انتخابهای بهتری برای خواندن پیدا کنید و کمی با مترجمان توانمند معاصر ما آشنا شوید.
بهترین کتابهای ترجمه شده به فارسی را چطور انتخاب کردید؟
همانطور که مشخص است انتخاب «بهترینها» در هر کاری دشوار است بهویژه که در حوزه کتاب و اندیشه باشد. این کتابها عمدتا بنابر نظر نگارندهیاین مطلب آورده شدهاند و تجربه شخصی در آن بسیار دخیل است؛ بنابراین اگر کسی یا کسانی، کتابهایی از این فهرست کم یا اضافه کنند، خردهای نمیتوان گرفت و نگارنده هم چنین ادعایی ندارد که این فهرست تغییرناپذیر است.